بلبرینگ شیار عمیق (Deep Groove Ball Bearing) یکی از پرکاربردترین و رایجترین انواع بیرینگهای غلتشی در صنایع مختلف به شمار میرود. طراحی ساده، قابلیت تحمل بار مناسب، سرعت مجاز بالا و نیاز کم به نگهداری، از جمله عواملی هستند که باعث استفاده گسترده این نوع بلبرینگ در ماشینآلات صنعتی، الکتروموتورها، پمپها، گیربکسها، لوازم خانگی و تجهیزات دقیق شدهاند.
بلبرینگ شیار عمیق اساساً برای تحمل بارهای شعاعی طراحی شده است، اما به دلیل شکل شیارهای عمیق رینگ داخلی و خارجی، توانایی تحمل بارهای محوری دوطرفه را نیز در حد معین دارد. تماس نقطهای ساچمهها با شیار رینگها باعث کاهش اصطکاک، افزایش راندمان و امکان کارکرد در سرعتهای بالا میشود.
ساختار اصلی بلبرینگ شیار عمیق از چند جزء کلیدی تشکیل شده است که هر یک نقش مهمی در عملکرد صحیح و طول عمر بیرینگ ایفا میکنند:
رینگ داخلی و رینگ خارجی اجزای اصلی بلبرینگ هستند که شیارهای عمیق و دقیق آنها مسیر حرکت ساچمهها را تشکیل میدهد. رینگ داخلی معمولاً بر روی شافت نصب میشود و رینگ خارجی در داخل محفظه (هوزینگ) قرار میگیرد. دقت ماشینکاری و کیفیت سطح این شیارها تأثیر مستقیم بر عملکرد، میزان نویز و عمر بلبرینگ دارد.
المانهای غلتشی (ساچمهها) وظیفه انتقال بار بین رینگ داخلی و خارجی را بر عهده دارند. ساچمهها معمولاً از فولاد آلیاژی مخصوص بیرینگ ساخته میشوند و با دقت بسیار بالا سنگزنی و پولیش میشوند تا کمترین اصطکاک و سایش را ایجاد کنند. تعداد و قطر ساچمهها متناسب با ابعاد و ظرفیت بار بلبرینگ انتخاب میشود.
قفسه (کیج) قطعهای است که ساچمهها را در فواصل مساوی از یکدیگر نگه میدارد و از تماس مستقیم آنها با یکدیگر جلوگیری میکند. قفسه باعث حرکت یکنواخت ساچمهها، کاهش اصطکاک داخلی و بهبود پایداری بلبرینگ در سرعتهای بالا میشود. قفسهها بسته به کاربرد، از جنس فولاد، برنج یا پلیآمید ساخته میشوند.
در بسیاری از بلبرینگهای شیار عمیق، از آببندها (Seals) یا محافظها (Shields) استفاده میشود. شیلدهای فلزی معمولاً بدون تماس بوده و برای سرعتهای بالا مناسب هستند، در حالی که آببندهای لاستیکی بهصورت تماسی یا بدون تماس طراحی میشوند و حفاظت بهتری در برابر گردوغبار، رطوبت و آلودگی فراهم میکنند. انتخاب نوع آببند به شرایط کاری، سرعت دوران و محیط نصب بستگی دارد.
در نهایت، روانکار (گریس یا روغن) نقش اساسی در کاهش اصطکاک، جلوگیری از سایش و افزایش طول عمر بلبرینگ شیار عمیق ایفا میکند. نوع و مقدار روانکار باید متناسب با سرعت، بار و دمای کاری انتخاب شود.
بهطور کلی، بلبرینگ شیار عمیق به دلیل طراحی مهندسی ساده و عملکرد قابلاطمینان، یکی از اجزای کلیدی در سیستمهای دوار محسوب میشود و انتخاب صحیح آن نقش مهمی در افزایش بهرهوری و کاهش هزینههای نگهداری تجهیزات دارد.
